Avanti Maestri!

Από τα πρώτα κιόλας βήματα του κινηματογράφου, η μουσική έπαιζε καταλυτικό ρόλο στις ταινίες. Δεν είναι, άλλωστε, λίγες οι φορές που το soundtrack έχει ξεπεράσει τη σημασία της σκηνοθεσίας ή του σεναρίου. Και ευτυχώς, υπάρχουν αναρίθμητοι συνθέτες που μας προσφέρουν υπέροχες μουσικές, μέσα από περισσότερο ή λιγότερο υπέροχες ταινίες. Παρακάτω αναφέρω τις προσωπικές μου αδυναμίες.

6. Joe Hisaishi (1950 - )

Ο ένας εκ των δύο Ιαπώνων της λίστας. Ο πολυβραβευμένος Joe Hisaishi έχει αφήσει εποχή με τις μελωδίες του για τις anime ταινίες του Hayao Miyazaki, από τις οποίες ξεχωρίσουν τα Spirited Away (2001), Howl's Moving Castle (2004), Ponyo (2008) και The Wind Rises (2013). Επιπλέον, έχει συνεργαστεί με τους Takeshi Kitano, Yojiro Takita και Isao Takahato, για τις ταινίες Sonatine (1993), Hana-bi (1997), Kikujiro (1999), Dolls (2002), Okuribito (2008) και The Tale of Princess Kaguya (2013).

5. Shigeru Umebayashi (1951 - )

Πρώην μέλος ροκ μπάντας, ο βραβευμένος Ιάπωνας συνθέτης έχει γράψει μουσική για πάνω από εβδομήντα ταινίες, ντοκιμαντέρ και τηλεοπτικές σειρές. Έχει διαγράψει μάλιστα μια πραγματικά διεθνή καριέρα, αφού οι νότες του έχουν ντύσει ταινίες όχι μόνο από την πατρίδα του, αλλά και την Κίνα, το Χονγκ Κονγκ, το Μεξικό, τη Σερβία και τις ΗΠΑ. Ανάμεσα στα πιο γνωστά του soundtracks είναι αυτά για τις ταινίες Yumeji (1991), House of the Flying Daggers (2004), 2046 (2004) και The Grandmaster (2013).

4. Luis Bacalov (1933 - )

Ένας σχετικά άγνωστος συνθέτης, παρότι έχει κερδίσει πολλά βραβεία, συμπεριλαμβανομένου κι ενός Όσκαρ. Γεννημένος στην Αργεντινή, με βουλγαρικές ρίζες, ο Bacalov έχει γράψει μουσική για διάφορα είδη ταινιών, από spaghetti western μέχρι θρησκευτικά δράματα. Έχει συνεργαστεί με σκηνοθέτες όπως οι Sergio Corbucci, Federico Fellini και Pier Paolo Pasolini. Κάποια από τα σημαντικότερα soundtrack του είναι αυτά των ταινιών Il Vangelo Secondo Matteo (1964), Django (1966), Il Grande Duelo (1972) και Il Postino (1994).

3. Gustavo Santaolalla (1951 - )

Ο έτερος Αργεντινός της λίστας. Έχει κερδίσει, μεταξύ άλλων, δύο Όσκαρ και μάλιστα σε δύο συνεχόμενες χρονιές, για τις ταινίες Brokeback Mountain (2005) και Babel (2006). Γνωστός για την συχνή χρήση παραδοσιακών έγχορδων οργάνων, ο Santaolalla είναι σίγουρα ένας από τους σημαντικότερους μουσικοσυνθέτες ταινιών των ημερών μας. Η μουσική του ακούγεται σε ταινίες όπως οι Amores Perros (2000), 21 Grams (2003), Diarios de Motocicleta (2004) και Biutiful (2010), αλλά και στο πολυβραβευμένο video game The Last of Us (2013).

2. Nino Rota (1911 - 1979)

Ένας από τους διασημότερους συνθέτες ταινιών. Συνεργάστηκε με τεράστια ονόματα του παγκόσμιου σινεμά, αλλά ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς του παραμένει άγνωστο στο ευρύ κοινό. Πάνω από εκατό ταινίες, τηλεοπτικές σειρές, τηλεταινίες και ντοκιμαντέρ έχουν επενδυθεί με μουσικές του σπουδαίου Ιταλού. Μεταξύ όλων αυτών, ξεχωρίζουν τα soundtrack των ταινιών La Dolce Vita (1960), 8 1/2 (1963), Il Gattopardo (1963), Romeo and Juliet (1968) και φυσικά των The Godfather (1972) και The Godfather Part II (1974).

1. Ennio Morricone (1928 - )

Ο αειθαλής Morricone έχει καταφέρει να συνδυάσει με απίστευτο τρόπο την ποιότητα με την ποσότητα. Με πάνω από 500 συνθέσεις για το σινεμά και την τηλεόραση, έχει γράψει μουσική για κάθε κινηματογραφικό είδος. Η δισκογραφία του περιλαμβάνει μερικά από τα πιο αναγνωρίσιμα soundtracks, όπως τα Le Professionel (1981), The Thing (1982), The Mission (1986), The Untouchables (1987), Cinema Paradiso (1988) και πολλά άλλα. Και, βέβαια, στην κορυφή οι μουσικές του για τις ταινίες του φίλου του Sergio Leone Per un Pugno di Dollari (1964), Per Qualche Dollaro in Più (1965), Il Buono, il Brutto, il Cattivo (1966), C'era una volta il West (1968) και C'era una volta in America (1984).

Οι Σημαντικότερες Σχολές των Κόμικς

Όπως και κάθε μορφή τέχνης, έτσι και στα κόμικς διακρίνονται σχολές. Οι σχολές αυτές διαθέτουν ορισμένα κοινά στοιχεία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση ανάμεσα στους δημιουργούς κάθε σχολής. Θα προσπαθήσω με συνοπτικό τρόπο να παρουσιάσω τις σπουδαιότερες σχολές.

Αμερικανική

Ίσως αποτελεί την πιο γνωστή και διαδεδομένη σχολή των κόμικς. Σίγουρα το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό κάποιου είναι τα υπερηρωικά κόμικς και η αιώνια κόντρα μεταξύ των εκδοτικών DC και Marvel. Πραγματικά, τα κόμικς με υπερήρωες και υπερκακούς αποτελούν το μεγαλύτερο κομμάτι των αμερικανικών κόμικς, υπάρχουν όμως πολλές διαφορετικές υπο-σχολές. Τη δεκαετία του 1960, ξεκίνησε το underground κίνημα, με κόμικς αντιδραστικά και γνήσιο τέκνο του κλίματος αμφισβήτησης της εποχής. Στις μέρες μας, τα λεγόμενα indies (ανεξάρτητα κόμικς), κερδίζουν συνεχώς αναγνώστες και έχουν αρχίσει να καταρρίπτουν την «ολιγαρχία» των υπερηρωικών κόμικς. Οι χιλιάδες τίτλοι και τα αμέτρητα τεύχη καθιστούν αδύνατη την αναφορά των σπουδαιότερων Αμερικανών δημιουργών.

Γαλλοβελγική

Είναι αναμφίβολα η μαμή των υπόλοιπων ευρωπαϊκών σχολών, παραμένοντας η σπουδαιότερη όλων. Ως κέντρο των γαλλοβελγικών κόμικς, γνωστά ως bande dessinée, είναι η Γαλλία και η γαλλόφωνες κυρίως περιοχές του Βελγίου. Μέσα από διάφορα περιοδικά των δεκαετιών του 1930, 1950 και 1960 ξεπήδησαν οι σημαντικότερες χιουμοριστικές σειρές κόμικς. Ταυτόχρονα, όμως, έγιναν πολύ γρήγορα αντιληπτές οι δυνατότητες του μέσου και εμφανίστηκε μια στροφή σε πιο ενήλικα θέματα. Κι εδώ δεν είναι εύκολο να ξεχωρίσουμε συγκεκριμένους δημιουργούς. Σίγουρα πάντως οι Hergé, Moebius, Goscinny και Uderzo, Greg και Jodorowski ανήκουν στην αφρόκρεμα της σχολής αυτής.

Ιαπωνική

Αποτελεί, μαζί με την αμερικανική, την πιο εμπορική σκηνή κόμικς παγκοσμίως. Τα μάνγκα, όπως αποκαλούνται τα ιαπωνικά κόμικς, έχουν τις ρίζες τους στα τέλη του 19ου αιώνα. Είναι δε στενά συνδεδεμένα με τα ιαπωνικά κινούμενα σχέδια, τα anime. Τα μάνγκα είναι πολύ διαφοροποιημένα από τα κόμικς της Δύσης και έχουν μια πολύ πιο συγκεκριμένη τεχνοτροπία. Είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε πέντε ή και δέκα δημιουργούς. Πάντως, οι τρεις πιο επιδραστικοί μανγκάκα μπορούν να θεωρηθούν οι Osamu Tezuka, αποκαλούμενος και «θεός των μάνγκα», ο Katsuhiro Otomo, δημιουργός του μάνγκα Akira και της ομώνυμης ταινίας, και ο Akira Toriyama, δημιουργός του Dragon Ball.

Ιταλική

Έχοντας άμεσα επηρεαστεί από τη γαλλική σκηνή και με πολλές «ανταλλαγές» καλλιτεχνών μεταξύ των δύο χωρών, η ιταλική σκηνή θεωρείται μια από τις ποιοτικότερες. Κατά καιρούς, πολλοί Ιταλοί δημιουργοί έχουν προσφέρει έναν αέρα ανανέωσης στην 9η τέχνη και είναι πολύ δημοφιλείς στην Ευρώπη και τον κόσμο. Οι γνωστότερες ιταλικές ιστορίες έχουν ενήλικο περιεχόμενο, χωρίς βέβαια να λείπουν και οι χιουμοριστικές. Παράλληλα η Ιταλία διαθέτει πολύ μεγάλη παραγωγή ιστοριών της Disney. Ανάμεσα στους πολλούς ταλαντούχους δημιουργούς, ξεχωρίζουν οι Hugo Pratt, «πατέρας» του Κόρτο Μαλτέζε, ο ερωτικός Milo Manara, ο μετρ του τρόμου Tiziano Sclavi και οι αγαπητοί Guido Crepax και Vittorio Giardino.

Βρετανική

Τα βρετανικά κόμικς πάντοτε ήταν σημαντικά, αλλά, λόγω γλώσσας, βρίσκονταν στην σκιά των αμερικανικών. Μολαταύτα, έχουν επηρεάσει σε τεράστιο βαθμό τη σκηνή των ΗΠΑ, καθώς πολλοί σπουδαίοι δημιουργοί έχουν εργαστεί στην άλλη μεριά του Ατλαντικού. Το περιοδικό 2000 AD, κατέχει κεντρική θέση στη βρετανική σκηνή, αφού εκεί έχουν δημοσιευτεί πολλά γνωστά κόμικς. Στο ίδιο περιοδικό έχουν συνεισφέρει είναι ιερά τέρατα των κόμικς, όπως οι σχεδιαστές Mike McMahon και Brian Bolland και οι σεναριογράφοι Alan Moore, Neil Gaiman και Grant Morrison.

Ισπανική

Παρότι συγκριτικά πιο άγνωστα από αυτά της Ιταλίας και της Γαλλίας, τα ισπανικά κόμικς είναι αρκετά διαδεδομένα και δημοφιλή στη γηραιά ήπειρο. Πολλοί Ισπανοί μας έχουν καταπλήξει με τις σχεδιαστικές και συγγραφικές τους ικανότητες και δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν αποκτήσει διεθνή φήμη. Ανάμεσα στους σπουδαιότερους δημιουργούς συγκαταλέγεται ο χιουμορίστας Francisco Ibáñez Talavera, οι ακούραστοι Bernet και Aragonés, οι σεναριογράφοι Enrique Sánchez Abulí και Antonio Segura, ο José Ortiz και οι δημιουργοί του δημοφιλούς Blacksad, Juanjo Guarnido και Juan Díaz Canales. Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλοί κομίστες από την Αργεντινή έχουν διαπρέψει στην Ισπανία.

Αργεντίνικη

Η σκηνή κόμικς της Αργεντινής είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις σημαντικότερες ευρωπαϊκές σχολές. Έχει επηρεαστεί άμεσα από την ιταλική, καθώς πολλοί Ιταλοί δημιουργοί εργάστηκαν στην Αργεντινή κατά τη δεκαετία του 1950. Παράλληλα, αρκετοί Αργεντίνοι κομίστες έχουν δει τις δουλειές τους να εκδίδονται από γαλλικούς ή ισπανικούς εκδοτικούς οίκους και να γίνονται δημοφιλείς στην ήπειρο αυτή. Οι σημαντικότεροι δημιουργοί είναι οι Quino, «πατέρας» της τρομερής Mafalda, οι εμβληματικοί συνεργάτες Muñoz και Sampayo, οι παραγωγικότατοι Alberto Breccia και Carlos Trillo, καθώς και οι H.G. Oesterheld και Francisco Solano Lopez, δημιουργοί του θρυλικού El Eternauta.