Joint Security Area

Είναι τρομερά ενδιαφέρον για έναν θεατή να αναζητεί τις ρίζες ενός κινηματογραφικού ρεύματος ή τα πρώιμα βήματα ενός αγαπημένου του σκηνοθέτη. Η αναζήτηση αυτή αποκτά ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον όταν αυτά τα δύο ταυτίζονται. Κι αυτό ακριβώς συμβαίνει με την εν λόγω ταινία: αποτελεί ένα από τα πρώτα έργα του σπουδαίου Τσαν-γουκ Παρκ και ταυτόχρονα ένα από τα φιλμ που γέννησαν το σύγχρονο κινηματογραφικό κύμα της Νότιας Κορέας.

Υπόθεση

Δύο Βορειοκορεάτες στρατιώτες σκοτώνονται κι ένας τρίτος (Kang-ho Song) τραυματίζεται σε ένα φυλάκιο τους στην αποστρατικοποιημένη ζώνη μεταξύ Βόρειας και Νότιας Κορέας. Λίγο αργότερα ένας Νοτιοκορεάτης λοχίας (Byung-hun Lee) προσπαθεί να διασχίσει τη γέφυρα, για να επιστρέψει πίσω στην χώρα του. Ανταλλάσσονται πυροβολισμοί και η εκεχειρία φαίνεται πιο εύθραυστη από ποτέ. Έτσι, καταφθάνει για λογαριασμό της Επιτροπής Ουδέτερων Εθνών Εποπτείας, η ταγματάρχις του ελβετικού στρατού, Sophie E. Jean (Yeong-ae Lee), κόρη ενός εκπατρισμένου Κορεάτη και μίας Ελβετίδας, με σκοπό να διεξάγει ειδική έρευνα για το συμβάν.

Κριτική

Η ταινία περιέχει πολλά από τα στοιχεία που έχουν κάνει γνωστό τον Παρκ, με κυριότερα την ατμοσφαιρική σκηνοθεσία του και το χιούμορ εν μέσω δραματικών καταστάσεων. Το καστ είναι πολύ καλό και πρόκειται για μια ταινία που έφερε στο προσκήνιο τους Byung-hun Lee και Kang-ho Song, δύο από τους σημαντικότερους σταρ του κορεατικού σινεμά. Η φωτογραφία είναι επίσης εξαιρετική και προσθέτει πολλά στην ατμόσφαιρα. Αλλά αυτό που μετράει περισσότερο απ' όλα, είναι η αισιοδοξία και η ελπίδα που βγάζει η ταινία, ενάντια στην τραγικότητα των καταστάσεων και την καχυποψία μεταξύ των στρατιωτικών.

Ο Kang-ho Song δίνει, έστω και με μικρή διαφορά, την καλύτερη
ερμηνεία της ταινίας

Η αλήθεια είναι πάντως, ότι η ταινία ξεκινάει κάπως νωθρά και πρέπει να περάσουν μερικά πολύτιμα λεπτά για να κινήσει το ενδιαφέρον του θεατή. Εκτός αυτού, η Yeong-ae Lee δεν φαίνεται να έχει μπει στο πετσί του σχετικά απαιτητικού ρόλου της, χωρίς ωστόσο να είναι κακή. Συνολικά, είναι μια θαυμάσια ταινία, που με σοβαρότητα περνάει το ανθρωπιστικό της μήνυμα, χωρίς να γίνεται διδακτική ή κουραστική.

Γενικά στοιχεία

• Τίτλος: 공동경비구역 JSA - Gongdong gyeongbi guyeok JSA
• Είδος: μυστηρίου, δράμα, θρίλερ
• Σκηνοθεσία: Chan-wook Park
• Σενάριο: Kim Hyun-seok, Jeong Seong-san, Lee Moo-yeong, Park Chan-wook, βασισμένο στο βιβλίο DMZ του Sang-yeon Park
• Πρωταγωνιστές: Yeong-ae Lee, Byung-hun Lee, Kang-ho Song 
• Χώρα/έτος παραγωγής: Νότια Κορέα/2000
• Διάρκεια: 110 λεπτά

Το Κουρδιστό Πορτοκάλι

Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα επισκιασμένο από το (αριστουργηματικό) φιλμ του Stanley Kubrick. Είναι το γνωστότερο βιβλίο του Anthony Burgess, αν και ο ίδιος το θεωρούσε κατώτερο άλλων έργων του. Γραμμένο το 1962, παραμένει ζωντανό, και παρότι διαθέτει στοιχεία επιστημονικής, θα μπορούσε άνετα να περιγράφει την σύγχρονη κοινωνία.

Υπόθεση

Σε μια μελλοντική Αγγλία, όπου ο κοινωνικός ιστός φαίνεται να καταρρέει, ζει ο δεκαπεντάχρονος Άλεξ, αρχηγός μιας άγριας συμμορίας. Χρησιμοποιώντας την αργκό των συνομηλίκων του, μας αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο τα «κατορθώματά» του, που περιλαμβάνουν ληστείες, ξυλοδαρμούς και βιασμούς, αλλά και την αγάπη του για τους κλασικούς μουσικοσυνθέτες, με πρώτο και καλύτερο τον Μπετόβεν.

Όλα πήγαιναν φίνα για τον ίδιο και τους φίλους του, μέχρι που καταλήγει στην φυλακή. Εκεί συμμετέχει εθελοντικά σε ένα πειραματικό πρόγραμμα, με το οποίο η Κυβέρνηση επιθυμεί να διαγράψει τα βίαια συναισθήματά του και να τον καταστήσει καλό πολίτη.

Κριτική

Όσον αφορά τη χρήση της γλώσσας, ο Burgess μας προσέφερε ένα ασύγκριτο αποτέλεσμα. Η προφορικότητα του λόγου του πρωταγωνιστή δημιουργεί ένα αληθινό αίσθημα άμεσης επαφής με τον αναγνώστη. Η αργκό, επηρεασμένη από τα ρώσικα, διανθίζεται έξυπνα με μερικές λογιότερες λέξεις ή εκφράσεις, δείγμα της αναμφισβήτητης εξυπνάδας του Άλεξ. Η ίδια η υπόθεση παρουσιάζει τρομερό ενδιαφέρον καθώς ο Burgess προσπαθεί να εκθέσει τους προβληματισμούς του. Όσοι προσπαθούν να πατάξουν την εγκληματικότητα, χρησιμοποιούν οι ίδιοι μέσα ανείπωτης βίας, προσπαθώντας παράλληλα να απαλείψουν κάθε έννοια ελεύθερης επιλογής μεταξύ καλού και κακού.

Από την ταινία του Kubrick απουσιάζει το τελευταίο κεφάλαιο, με αποτέλεσμα να αλλάζει άρδην το νόημα που ήθελε να περάσει ο συγγραφέας. Σε σημείωμά του, ο Burgess αναφέρει πως θεωρεί το συγκεκριμένο κεφάλαιο υπέρ του δέοντος διδακτικό, αλλά ζωτικό τμήμα του έργου του. Και όντως ο διδακτισμός, μαζί με την δυσκολία που μπορεί να φέρει η αργκό, αποτελούν τα σημαντικότερα μειονεκτήματα. Ωστόσο, το μεν περνάει καθαρά το ελπιδοφόρο μήνυμα του συγγραφέα, το δε προσδίδει μια ιδιαίτερα ρεαλιστική ατμόσφαιρα στο έργο. Συνολικά, ένα κορυφαίο ανάγνωσμα, επίκαιρο και αριστοτεχνικά γραμμένο.

Avanti Maestri!

Από τα πρώτα κιόλας βήματα του κινηματογράφου, η μουσική έπαιζε καταλυτικό ρόλο στις ταινίες. Δεν είναι, άλλωστε, λίγες οι φορές που το soundtrack έχει ξεπεράσει τη σημασία της σκηνοθεσίας ή του σεναρίου. Και ευτυχώς, υπάρχουν αναρίθμητοι συνθέτες που μας προσφέρουν υπέροχες μουσικές, μέσα από περισσότερο ή λιγότερο υπέροχες ταινίες. Παρακάτω αναφέρω τις προσωπικές μου αδυναμίες.

6. Joe Hisaishi (1950 - )

Ο ένας εκ των δύο Ιαπώνων της λίστας. Ο πολυβραβευμένος Joe Hisaishi έχει αφήσει εποχή με τις μελωδίες του για τις anime ταινίες του Hayao Miyazaki, από τις οποίες ξεχωρίσουν τα Spirited Away (2001), Howl's Moving Castle (2004), Ponyo (2008) και The Wind Rises (2013). Επιπλέον, έχει συνεργαστεί με τους Takeshi Kitano, Yojiro Takita και Isao Takahato, για τις ταινίες Sonatine (1993), Hana-bi (1997), Kikujiro (1999), Dolls (2002), Okuribito (2008) και The Tale of Princess Kaguya (2013).

5. Shigeru Umebayashi (1951 - )

Πρώην μέλος ροκ μπάντας, ο βραβευμένος Ιάπωνας συνθέτης έχει γράψει μουσική για πάνω από εβδομήντα ταινίες, ντοκιμαντέρ και τηλεοπτικές σειρές. Έχει διαγράψει μάλιστα μια πραγματικά διεθνή καριέρα, αφού οι νότες του έχουν ντύσει ταινίες όχι μόνο από την πατρίδα του, αλλά και την Κίνα, το Χονγκ Κονγκ, το Μεξικό, τη Σερβία και τις ΗΠΑ. Ανάμεσα στα πιο γνωστά του soundtracks είναι αυτά για τις ταινίες Yumeji (1991), House of the Flying Daggers (2004), 2046 (2004) και The Grandmaster (2013).

4. Luis Bacalov (1933 - )

Ένας σχετικά άγνωστος συνθέτης, παρότι έχει κερδίσει πολλά βραβεία, συμπεριλαμβανομένου κι ενός Όσκαρ. Γεννημένος στην Αργεντινή, με βουλγαρικές ρίζες, ο Bacalov έχει γράψει μουσική για διάφορα είδη ταινιών, από spaghetti western μέχρι θρησκευτικά δράματα. Έχει συνεργαστεί με σκηνοθέτες όπως οι Sergio Corbucci, Federico Fellini και Pier Paolo Pasolini. Κάποια από τα σημαντικότερα soundtrack του είναι αυτά των ταινιών Il Vangelo Secondo Matteo (1964), Django (1966), Il Grande Duelo (1972) και Il Postino (1994).

3. Gustavo Santaolalla (1951 - )

Ο έτερος Αργεντινός της λίστας. Έχει κερδίσει, μεταξύ άλλων, δύο Όσκαρ και μάλιστα σε δύο συνεχόμενες χρονιές, για τις ταινίες Brokeback Mountain (2005) και Babel (2006). Γνωστός για την συχνή χρήση παραδοσιακών έγχορδων οργάνων, ο Santaolalla είναι σίγουρα ένας από τους σημαντικότερους μουσικοσυνθέτες ταινιών των ημερών μας. Η μουσική του ακούγεται σε ταινίες όπως οι Amores Perros (2000), 21 Grams (2003), Diarios de Motocicleta (2004) και Biutiful (2010), αλλά και στο πολυβραβευμένο video game The Last of Us (2013).

2. Nino Rota (1911 - 1979)

Ένας από τους διασημότερους συνθέτες ταινιών. Συνεργάστηκε με τεράστια ονόματα του παγκόσμιου σινεμά, αλλά ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς του παραμένει άγνωστο στο ευρύ κοινό. Πάνω από εκατό ταινίες, τηλεοπτικές σειρές, τηλεταινίες και ντοκιμαντέρ έχουν επενδυθεί με μουσικές του σπουδαίου Ιταλού. Μεταξύ όλων αυτών, ξεχωρίζουν τα soundtrack των ταινιών La Dolce Vita (1960), 8 1/2 (1963), Il Gattopardo (1963), Romeo and Juliet (1968) και φυσικά των The Godfather (1972) και The Godfather Part II (1974).

1. Ennio Morricone (1928 - )

Ο αειθαλής Morricone έχει καταφέρει να συνδυάσει με απίστευτο τρόπο την ποιότητα με την ποσότητα. Με πάνω από 500 συνθέσεις για το σινεμά και την τηλεόραση, έχει γράψει μουσική για κάθε κινηματογραφικό είδος. Η δισκογραφία του περιλαμβάνει μερικά από τα πιο αναγνωρίσιμα soundtracks, όπως τα Le Professionel (1981), The Thing (1982), The Mission (1986), The Untouchables (1987), Cinema Paradiso (1988) και πολλά άλλα. Και, βέβαια, στην κορυφή οι μουσικές του για τις ταινίες του φίλου του Sergio Leone Per un Pugno di Dollari (1964), Per Qualche Dollaro in Più (1965), Il Buono, il Brutto, il Cattivo (1966), C'era una volta il West (1968) και C'era una volta in America (1984).