Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα επισκιασμένο από το (αριστουργηματικό) φιλμ του Stanley Kubrick. Είναι το γνωστότερο βιβλίο του Anthony Burgess, αν και ο ίδιος το θεωρούσε κατώτερο άλλων έργων του. Γραμμένο το 1962, παραμένει ζωντανό, και παρότι διαθέτει στοιχεία επιστημονικής, θα μπορούσε άνετα να περιγράφει την σύγχρονη κοινωνία.
Υπόθεση
Σε μια μελλοντική Αγγλία, όπου ο κοινωνικός ιστός φαίνεται να καταρρέει, ζει ο δεκαπεντάχρονος Άλεξ, αρχηγός μιας άγριας συμμορίας. Χρησιμοποιώντας την αργκό των συνομηλίκων του, μας αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο τα «κατορθώματά» του, που περιλαμβάνουν ληστείες, ξυλοδαρμούς και βιασμούς, αλλά και την αγάπη του για τους κλασικούς μουσικοσυνθέτες, με πρώτο και καλύτερο τον Μπετόβεν.
Όλα πήγαιναν φίνα για τον ίδιο και τους φίλους του, μέχρι που καταλήγει στην φυλακή. Εκεί συμμετέχει εθελοντικά σε ένα πειραματικό πρόγραμμα, με το οποίο η Κυβέρνηση επιθυμεί να διαγράψει τα βίαια συναισθήματά του και να τον καταστήσει καλό πολίτη.
Κριτική
Όσον αφορά τη χρήση της γλώσσας, ο Burgess μας προσέφερε ένα ασύγκριτο αποτέλεσμα. Η προφορικότητα του λόγου του πρωταγωνιστή δημιουργεί ένα αληθινό αίσθημα άμεσης επαφής με τον αναγνώστη. Η αργκό, επηρεασμένη από τα ρώσικα, διανθίζεται έξυπνα με μερικές λογιότερες λέξεις ή εκφράσεις, δείγμα της αναμφισβήτητης εξυπνάδας του Άλεξ. Η ίδια η υπόθεση παρουσιάζει τρομερό ενδιαφέρον καθώς ο Burgess προσπαθεί να εκθέσει τους προβληματισμούς του. Όσοι προσπαθούν να πατάξουν την εγκληματικότητα, χρησιμοποιούν οι ίδιοι μέσα ανείπωτης βίας, προσπαθώντας παράλληλα να απαλείψουν κάθε έννοια ελεύθερης επιλογής μεταξύ καλού και κακού.
Από την ταινία του Kubrick απουσιάζει το τελευταίο κεφάλαιο, με αποτέλεσμα να αλλάζει άρδην το νόημα που ήθελε να περάσει ο συγγραφέας. Σε σημείωμά του, ο Burgess αναφέρει πως θεωρεί το συγκεκριμένο κεφάλαιο υπέρ του δέοντος διδακτικό, αλλά ζωτικό τμήμα του έργου του. Και όντως ο διδακτισμός, μαζί με την δυσκολία που μπορεί να φέρει η αργκό, αποτελούν τα σημαντικότερα μειονεκτήματα. Ωστόσο, το μεν περνάει καθαρά το ελπιδοφόρο μήνυμα του συγγραφέα, το δε προσδίδει μια ιδιαίτερα ρεαλιστική ατμόσφαιρα στο έργο. Συνολικά, ένα κορυφαίο ανάγνωσμα, επίκαιρο και αριστοτεχνικά γραμμένο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου