Τρομακτικές Παραδόσεις των Χριστουγέννων

Τα Χριστούγεννα είναι ίσως η πιο ανέμελη και διασκεδαστική περίοδος του χρόνου. Γλυκά, δώρα, χιονοπόλεμος, κι άλλα γλυκά, Άι Βασίλης, τζάκι... Στις παραδόσεις διάφορων λαών της Ευρώπης, ωστόσο, υπάρχουν σκοτεινές ιστορίες, που δίνουν μια πιο νοσηρή διάσταση στην γιορτή αυτή.

Père Fouettard

Πρόκειται για μια φιγούρα που συναντάμε στην Γαλλία και τις νότιες περιοχές του Βελγίου. Υπάρχουν παραλλαγές στον μύθο του εν λόγω κυρίου, αλλά η πιο δημοφιλής μας έρχεται από τον 12ο αιώνα. Ο Père Fouettard ήταν ένας άπληστος ξενοδόχος, ο οποίος λήστεψε τρεις πλούσιους νεαρούς, αφού πρώτα τους έκοψε το λαιμό, τους κομμάτιασε και τους μαγείρεψε. Ο Άγιος Νικόλαος (ο δικός μας Άι Βασίλης) ανακάλυψε το αποτρόπαιο έγκλημα και ανέστησε τα παιδιά. Ο Père Fouettard μετανόησε κι έκτοτε ακολουθεί τον άγιο, κάνοντας την βρώμικη δουλειά, μαστιγώνοντας δηλαδή τ' ανυπάκουα παιδάκια. Παρόμοιες φιγούρες υπάρχουν και σε άλλες χώρες, με κυριότερο τον Hans Trapp της Γερμανίας.

Krampus

Ο μαλλιαρός, κερασφόρος Krampus, με τις αλυσίδες και την κρεμαστή γλώσσα, αποτελεί σημαντική χριστουγεννιάτικη φιγούρα του αυστριακού και βαυαρικού φολκλόρ. Είναι μάλιστα ο πιο ευρέως γνωστός από τους βάναυσους βοηθούς του Αγίου Νικολάου, καθώς έχει εμφανιστεί σε ταινίες, τηλεοπτικές σειρές, κόμικς και video games αμερικανικής παραγωγής. Ο Krampus, λοιπόν, τιμωρεί τα άτακτα παιδιά με ποικίλους τρόπους: τα χτυπάει με μαστίγιο ή κλαδιά σημύδας και τα ρίχνει στο τσουβάλι του, για να τα φάει, να τα πνίξει ή να τα πάει κατευθείαν στην Κόλαση. Η καταγωγή του μύθου δεν έχει αποσαφηνιστεί, αλλά φαίνεται να σχετίζεται με προ-χριστιανικές παραδόσεις των αλπικών περιοχών. Κατά το Krampusnacht, στις 5 Δεκεμβρίου, άντρες με στολές του δαίμονα τριγυρίζουν στους δρόμους και επισκέπτονται σπίτια κι επιχειρήσεις, τρομάζοντας τον κοσμάκη.

Jólasveinarnir και jólakötturinn

Οι jólasveinarnir είναι φιγούρες της ισλανδικής παράδοσης, που πιθανώς έχουν τις ρίζες τους σε μύθους πριν από τον 17ο αιώνα. Στις μέρες μας, είναι απλώς δεκατρία σκανταλιάρικα ξωτικά και αποτελούν την ισλανδική βερσιόν του Άι Βασίλη. Σε παλαιότερες εποχές, όμως, θεωρούνταν τρολλ που κατεβαίνουν από τα βουνά για να τρομάξουν, αλλά και να καταβροχθίσουν τα παιδιά. Όσον αφορά, την jólakötturinn, δεν είναι παρά μια αθώα μαύρη γάτα, που τρώει όσα παιδάκια δεν παίρνουν καινούργια ρούχα για τα Χριστούγεννα.

Η Ενωμένη (;) Γερμανία

Σε μερικές μέρες, οι Γερμανοί θα γιορτάσουν την 25η επέτειο της πτώσης του Τείχους του Βερολίνου και την επανένωση της χώρας τους. Σήμερα, η Γερμανία φαίνεται να είναι έχει ξεπεράσει τη διαίρεση που της επιβλήθηκε μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και μοιάζει πιο ενωμένη ακόμα από άλλα κράτη που ποτέ δε χωρίστηκαν. Ένα πρόσφατο άρθρο της έγκριτης εφημερίδας Die Zeit, ωστόσο, δείχνει πως η αλήθεια είναι μάλλον αρκετά διαφορετική.

Τα γραφήματα και οι χάρτες με τις κουκκίδες προέρχονται από το άρθρο της Die Zeit, ενώ τα υπόλοιπα από ένα άρθρο της αμερικανικής Washington Post, το οποίο βασίστηκε στο αντίστοιχο γερμανικό.

Ο χάρτης μιλάει από μόνος του. Το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι πολύ υψηλότερο στα εδάφη που αποτελούσαν τη Δυτική Γερμανία. Μετά την πτώση του Τείχους, οι εταιρείες και τα εργοστάσια της μέχρι τότε κομμουνιστικής Γερμανίας έπρεπε να προσαρμοστούν στο καπιταλιστικό σύστημα και ν' ανταγωνιστούν τις ανταγωνίστριες επιχειρήσεις της Δυτικής Γερμανίας. Πολλές φαλίρισαν και μερικές περιοχές δεν έχουν ξεπεράσει ακόμα το σοκ.

Το τελευταίο καλοκαίρι η ανεργία στη Γερμανία έφτασε στα υψηλότερα ποσοστά των τελευταίων σαράντα χρόνων. Όπως όμως φαίνεται και στον παραπάνω χάρτη, το πρόβλημα αυτό δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένο. Τα δυτικά κρατίδια έχουν εμφανώς χαμηλότερους δείκτες, με τη Βαυαρία και τη Βάδη-Βυρτεμβέργη στο νότο να μοιάζουν ανεπηρέαστες.

Η υψηλή ανεργία στα εδάφη της πρώην Ανατολικής Γερμανίας έχει ωθήσει πολλούς νέους από αυτά τα μέρη να μετακινηθούν στα αστικά κέντρα της ανατολής ή στην πάλαι ποτέ Δυτική Γερμανία. Αυτό έχει ως συνέπεια την άνοδο του ηλικιακού δείκτη στα ανατολικά κρατίδια και ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ των δύο περιοχών.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον εμφανίζει η σχέση των κατοίκων των πρώην κρατών με τα σκουπίδια. Όπως φαίνεται στο χάρτη, οι κάτοικοι της πρώην Δυτικής Γερμανίας παράγουν πολλά περισσότερα σκουπίδια. Η αιτία είναι αρκετά απλή και συνδέεται με την αντίθετη φύση του καπιταλισμού και του κομμουνισμού. Οι κάτοικοι της Ανατολικής Γερμανίας είχαν μάθει την αξία της εξοικονόμησης και ν' αγοράζουν μόνο τ' απαραίτητα. Η στάση αυτή συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας.

Τι γίνεται με την οπλοκατοχή στη Γερμανία; Όπως φαίνεται, η κατοχή όπλων στα κρατίδια που αποτελούσαν τη Δυτική Γερμανία είναι πολύ πιο διαδεδομένη. Αυτό ίσως και να συνδέεται με την καλύτερη οικονομική κατάσταση των εκεί κατοίκων: το χρήμα φέρνει απειλές και φόβο.

Το γερμανικό κράτος έχει περάσει εδώ και χρόνια νόμους με τους οποίους προσπαθεί να αποβάλει από πάνω του και το τελευταίο ίχνος της ναζιστικής κληρονομιάς. Παρά τη σπουδαία πρόοδο που έχει σημειωθεί, όμως, οι προσπάθειες για την απαγόρευση του νεοναζιστικού κόμματος NPD (Nationaldemokratische Partei Deutschlands) έχουν αποτύχει παταγωδώς. Το κόμμα αυτό, λοιπόν, απολαμβάνει μεγαλύτερης αποδοχής στα εδάφη της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, χωρίς ωστόσο να έχει πραγματική πολιτική δύναμη.

Διαφορές υπάρχουν ακόμα και στο στο λεξιλόγιο των κατοίκων των δύο πρώην κρατών, κάτι που βεβαίως εντείνεται από την ισχυρή παρουσία των διαλέκτων στις διάφορες περιοχές της Γερμανίας. Για παράδειγμα, στα κρατίδια της πρώην Δυτικής Γερμανίας το συρραπτικό λέγεται Tacker, ενώ στα κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας χρησιμοποιείται κυρίως η λέξη Klammeraffe. Στον παραπάνω χάρτη φαίνεται η χρήση των δύο γερμανικών λέξεων για το πλαστικό.

Υπάρχουν κι άλλες μικροδιαφορές μεταξύ των δύο περιοχών, απόρροια της διαφορετικής οικονομικής δύναμης τους, που όμως ενισχύουν τον ισχυρισμό ότι η Γερμανία δεν έχει ενωθεί πλήρως ακόμη. Τη σεζόν 2014-2015 στην Α' Κατηγορία του Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου (Bundesliga) δε θ' αγωνιστεί καμία ομάδα από την πάλαι ποτέ Ανατολική Γερμανία*, ενώ στη Β' Κατηγορία (2. Bundesliga) θ' αγωνιστούν μόλις τρεις. Σύμφωνα με στοιχεία του 2009, οι δύο πρώτες επιλογές για διακοπές των Δυτικογερμανών είναι η Ισπανία (15,6%) και η Ιταλία (14,6%), ενώ οι Ανατολικογερμανοί προτιμούν τις γερμανικές ακτές της Βαλτικής (26,9%) και την κοντινή Αυστρία (13,3%). Οι κάτοικοι της Δυτικής Γερμανίας διαθέτουν επίσης σε μεγαλύτερο ποσοστό τροχόσπιτα, αλλά και περισσότερες οικιακές συσκευές.

___ ___ ___

*Η Χέρτα Βερολίνου ανήκε στο δυτικό κομμάτι της πόλης, κατά των διαχωρισμό της χώρας, οπότε ιστορικά ανήκει στη Δυτική Γερμανία